به گزارش سلامت نیوز به نقل از آرمان امروز، اما بر اساس اطلاعات و نقشههای استارتاپ فضایی تیزنگر، غلظت دیاکسید گوگرد در هوای تهران در سال 1401 بهنسبت سال 98 بیش از 32 درصد افزایش یافته است. این در حالی است که محمدمهدی میرزایی قمی 27 آذر در یک برنامه صداوسیما گفت: «سطح آلاینده دیاکسید گوگرد در بازه زمانی 22 تا 25 آذر امسال طی 7 سال گذشته «بیسابقه» بود.» در روز 29 آذر، عباس شاهسونی رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت هم با تأیید افزایش غیرمعمول دیاکسید گوگرد گفت که «برخی از صنایع اقدام به استفاده از سوختهای حاوی گوگرد کردند.»
افزایش 8 تا 18 درصدی خطر مرگ
در این شرایط محمد مهدی شمسی، پزشک متخصص قلب و عروق درباره آلودگی هوا به انتخاب گفته است: «هر 10 میکروگرم افزایش در ذرات معلق، میتواند 8 تا 18 درصد خطر مرگ و میر قلبی و عروقی را افزایش دهد که این 18 درصد رقم بزرگی است. مواجه با این ذرات چه به صورت حاد و چه به صورت مزمن میتواند باعث افزایش ریسک بیماریهای قلبی شود. گاهی در برخی از شهرها بیش از 50 میکروگرم افزایش داریم که میشود صد در صد. یعنی اگر یک نفر با این ریسک فاکتورها در مواجهه با این ذرات قرار بگیرد، بیش از دو برابر احتمال سکته قلبی افزایش پیدا میکند. البته باید دقت کنیم که همیشه سکته قلبی مطرح نیست بلکه بیماریهای دیگری هم هستند که افزایش پیدا میکنند.» وی در ادامه میافزاید: «آمار جهانی میگوید که چیزی حدود 7 میلیون نفر، مرگ زودرس که قابل انتصاب به آلودگی هواست، در سراسر جهان داریم. حدود 80 درصد از این 7 میلیون نفر، ناشی از بیماریهای قلبی و عروقی است و 20 درصدش مربوط به سایر ارگانهاییست که به دلیل آلودگی هوا درگیر میشوند. این مهم نشان میدهد تاثیری که آلودگی هوا روی سلامت جامعه گذاشته است، مشابه بیماریهای شایعی همچون فشار خون، سیگاری بودن و عدم فعالیت فیزیکی است. یعنی یک جامعه تلاش میکند که فشار خون در آن کاهش پیدا کند، ورزش کردن در بین مردم رونق پیدا کند، اما حواسمان نیست که آلودگی هوا به همین اندازه دارد به جامعه ما آسیب میزند.»
وی همچنین درخصوص میزان مرگ ناشی از آلودگی هوا در اثر بیماریهای قلبی و عروقی، بیان کرد: «حدود 80 درصد این مرگها را شامل میشود که بیش از مرگ ناشی از تصادفات رانندگی در سراسر جهان است. البته ممکن است در کشور ما، چون تصادفاتمان خیلی زیاد است، این رقم متفاوت باشد، ولی آمار جهانی این را به ما میگوید.»
کدام ارگان به وظایف خود عمل میکند؟
اسماعیل کهرم، فعال و کارشناس محیط زیست درباره عدم اجرای قانون هوای پاک، به «آرمان امروز» میگوید: «در شرایطی که هوای پاک برای مردم به یک آرزو و برای مسئولان مانند کودک یتیم و بیصاحبی تبدیل شده که ضمانت اجرائی قانون هوای پاک با سازمان حفاظت محیط زیست است و در این قانون پیشبینی شده است که 14 سازمان و وزارتخانه دیگر چه وظایفی را باید انجام دهند و سازمان حفاظت محیط زیست موظف است که عملکرد این سازمانها را هر سال بررسی و ارزیابی کرده و به رئیس جمهور گزارش کند که کدام سازمانها به وظایف خود درست عمل کردند و کدام عمل نکردند. اما سازمان حفاظت محیط زیست فعلا تنها به خوداظهاری از این سازمانها که چقدر از وظایف محوله را انجام دادهاند، اکتفا کرده است.
خوداظهاری دستگاهها نشان میدهد که برخی سازمانها و وزارتخانهها بین صفر تا 25 درصد به وظایف خود عمل کردند، برای مثال نمره سازمان برنامه و بودجه در این خوداظهاری صفر بوده است، اما سازمان حفاظت محیط زیست نتوانسته اینها را به افکار عمومی و رئیسجمهور به درستی منتقل کند که مشخص شود چه کسانی مقصر هستند. اکنون این قانون سه سال است که اجرا میشود، ولی آن نهادی که موظف است اطلاع دهد چه کسانی در اجرای این قانون اهمال کاری میکنند و به درستی به وظایف خود عمل نمیکند و از همه شگفت آورتر اینکه خود سازمان حفاظت محیط زیست اعلام کرده که به 87 درصد وظایفش عمل کرده است! چگونه میتوانید ادعا کنید که به 87 درصد وظایف خود عمل کردید در حالی که بقیه سازمانها از صفر تا 25 درصد وظایف خودشان عمل کردند؟»
تا کی مازوت، تنفس کنیم؟
تمامی کارشناسان و متخصصان حوزه محیط زیست، تاثیر قطعی مصرف مازوت در افزایش آلودگی هوا را تایید کردهاند، اما اینکه چرا همچنان این اتفاق در کشور رخ میدهد، نیازمند بررسی آمارهایی است که خبرگزاری دولت منتشر کرده است: «روزانه 850 تا 870 میلیون متر مکعب گاز در بخشهای مختلف خانگی، تجاری و صنعتی مصرف میشود که در نیمه دوم سال و با سرد شدن هوا، مصرف روزانه در بخش خانگی بیش از 100 میلیون متر مکعب افزایش مییابد و باید از بخش صنعت کم شود تا اختلالی در تامین برق بخشهای مختلف مانند خانگی، بیمارستانها و برخی صنایع ایجاد نشود.
بنابراین نیروگاهها بهناچار به سمت مصرف سوخت دوم یعنی گازوئیل یا مازوت میروند و گاهی هم تلفیق گاز و مازوت مصرف میکنند». دکتر شمسی درباره آلودگیهای ناشی از سوخت مازوت، مطرح کرد: «امروزه در کشورما کلمه مازوت را بسیار میشنویم. حال اینکه چرا مازوت انقدر نگرانکننده شده و سر زبانها افتاده، این است که نسبت به سایر سوختهای فسیلی، این ذرات معلق با این سایز را بیشتر تولید
میکنند.
هر 10 میکروگرم افزایش در ذرات معلق با سایزی که پیشتر عنوان کردم، میتواند 8 تا 18 درصد خطر مرگ و میر قلبی و عروقی را افزایش دهد که این 18 درصد رقم بزرگی است. مواجهه با این ذرات چه به صورت حاد و چه به صورت مزمن میتواند باعث افزایش ریسک شود.»
او درتوضیح مواجهه به صورت حاد، گفت: «بدین معنا که ما مثلا عادت کردهایم یک سری روزها را میگوییم امروز از نظر آلودگی قرمز یا نارنجی است. شاید خیلیها بگویند تهران و کلان شهرهای ما همیشه آلوده هستند پس چرا یک روزهایی قرمز اعلام میشود؟ در پاسخ باید بگویم که، چون در اثر مواجهه با این ضررات به صورت حاد، گاهی حتی تا 48 ساعت امکان ریسک این حملات قلبی افزایش پیدا میکند.»
نامه به سران قوا برای وضعیت بحرانی هوا
عضو شورای شهر تهران از نگارش نامهای با امضای همه اعضای شورا خطاب به سران سه قوه در مورد وضعیت آلودگی هوای تهران خبر داد و گفت: این روزها وضعیت آلودگی هوای تهران بحرانیتر شده است. علی اصغر قائمی در تذکر پیش از دستور خود با بیان اینکه در شرایط سخت آلودگی هوا قرار داریم و نامهای با امضاء اعضا، خطاب به روسای قوای سه گانه کشور نوشته شده است، گفت: در این نامه آوردهایم که شهروندان تهران در سال جاری تنها دو روز هوای پاک تنفس کردند و این در حالیست که تعداد روزهای ناسالم به بیش از ۱۳۰ روز رسیده است و بنا به گفته مسئولان سالانه ۲۶ هزار نفر در کشور به علت عوارض ناشی از آلودگی هوا جان خود را از دست میدهند. وی با بیان اینکه این روزها وضعیت آلودگی هوای تهران بحرانیتر شده است، گفت: تولید ۶۰ درصد از ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون توسط منابع متحرک همچون خودرو و موتورسیکلت است و تجارب موفق سایر کشورها نشان میدهد که غلبه بر این مشکل غیرقابل دسترس نیست و میتوان با هماهنگی دستگاهها نسبت به بهبود اوضاع اقدام کرد.
نظر شما